Beschrijving
Ze waren in het echt verwanten, de twee op dit luxe uitgevoerde diptiek (tweeluik), maar ze horen in de kerkgeschiedenis ook bij elkaar: Johannes de Doper en Maria de moeder van Jezus.
Johannes de Doper, in de kerk van het oosten Johannes Prodromos genoemd, oftewel Johannes de Voorloper, is de laatste profeet van het Oude Verbond. Hij wijst voortdurend op ‘degene die na hem komt’, Jezus namelijk. ‘Ik doop u met water tot bekering, maar Hij die na mij komt is sterker dan ik; ik ben niet waardig Hem zijn schoenen na te dragen; Hij zal u dopen met de heilige Geest en met vuur.’
Met Maria begint de kerk van het Nieuwe Verbond. Met haar aanvaarding van Gods weg in de komst van Christus, ‘mij geschiedde naar uw wil’, is zij een voorbeeld voor alle gelovigen, en dus voor de kerk.
De manier waarop ze is afgebeeld staat bekend als de ikoon van de ‘Moeder Gods van Tichvin’. Het is een subcategorie van de Hodegritria ikonen: de Wegwijzende Moeder Gods. Maria kan op ikonen iets heel strengs hebben, maar op deze ikonen is ze opvallend zachtmoedig, liefelijk.
Het ontstaan van deze ikonentraditie is met een legende verbonden. In het jaar 1383 (of 1386) zou dit beeld van Maria verschenen zijn, in een onaards licht boven het Ladogameer bij Sint Petersburg, aan enkele vissers. Het beeld bleef stilstaan waar het riviertje Tichvinka in het meer uitstroomt. Hieraan dankt het ikoon zijn naam. Op deze plek werd eerst een kerk, en in 1560 een groot klooster gebouwd.
Bij een ander reisaltaar wordt dit verhaal in een drieluik verteld. In het midden staat Jezus dan afgebeeld als Pantokrator, Albeheerser. Maar soms wordt iets juist sterker de kern door het niet af te beelden, door het leeg te laten. Dit ikoon beeldt twee mensen af, die allebei wijzen op de derde. Johannes is de apostel van de hoop (op de komst van de Messias), Maria is met haar aanvaardende liefde de moeder van de kerk. Ze wijzen beide op het hart van het geloof: Christus.
Die gedachte weerspiegelt in de bijzondere vorm van het altaarkistje. Op de buitenkant staan twee ‘banden’ met versieringen afgebeeld, die als sluitbanden ook aan de zijkanten van het kistje doorlopen. Dit decoratiepatroon hadden we nog niet eerder gezien.
We hadden het diptiek al, toen we in een kringloopwinkel de kaarsenhouder tegenkwamen. Ook dit is een uitzonderlijke keuze in onze huisaltaartjes – maar de kleuren van de steen (een combinatie van aragoniet (groen) en calciet (bruin) combineren volstrekt natuurlijk met het ikonenpaar waar het zijn licht op schijnt.
Overigens – maar dat is een detail – wordt deze steensoort vaak onyxmarmer genoemd, maar dat is dus ten onrechte.
Ten slotte de afmetingen van dit altaar (een huisaltaar, wat ons betreft, vanwege zijn grootte, maar ook vanwege het gewicht van de kaarsenhouder). Hoogte 6,6 cm; breedte 20,7 cm; diepte 12,5 cm.
Over de geschiedenis en het gebruik van (christelijke) huis- en reisaltaren lees je meer in dit artikel. Hoe we ze ontwerpen lees je hier.
Dit unieke reisaltaar is te koop voor € 85,- (exclusief verzendkosten).
Bij onze reis- en huisaltaren hoort altijd het boekje Luister – een kleine gids voor vieringen onderweg. Het is een boekje met een kleine liturgie, inclusief openingsteksten, bronteksten om bij te mediteren, gebeden en zegenteksten. Daarnaast zit er een extra kaarsje bij, en een doosje lucifers.
Los bij de huis- en reisaltaren zijn binnenkort te bestellen, zolang de voorraad strekt:
- Zeer kleine wierookbrandertjes, inclusief wat kooltjes en een zakje wierook.
- Zandlopers die exact de 7 minuten van de stilte in de liturgie/meditatie aangeven.
