Simpel antwoord: een reis van enkele uren tot enkele maanden naar een heilige plaats. Maar dat antwoord voldoet niet. Je kunt op vakantie besluiten de kathedraal van deze of gene stad te bezoeken. Maar hoe ontspannen, leuk, gezellig en inspirerend een pelgrimage ook kan zijn, een pelgrim is geen toerist.
Je zou een pelgrimage kunnen vergelijken met het bezoeken van een festival, een satsang, een tiesj of een iftar; met het bijwonen van een wedstrijd van je favoriete sportclub of het naar de stembus gaan: je doet de deur van je huis en je wereld achter je dicht, en reist naar een plek die staat voor ‘het goede’. Daarna ga je – een onderschat onderdeel van het pelgrimeren! – terug naar huis, met een rijke ervaring of een dieper inzicht in je hart.
Een andere overeenkomst is dat de genoemde evenementen niet – of niet per se – religieus hoeven te zijn. Veel moderne pelgrims beschouwen zichzelf niet als religieus. Je kunt pelgrimeren zonder gelovig te zijn, zoals je yoga kunt doen zonder boeddhist te zijn. En net als yoga is een pelgrimage een combinatie van geestelijke en fysieke oefening, die je helpt om rust en ontspanning te vinden, de geestelijke ruimte om te landen in jezelf, tegenover jezelf te gaan staan en jezelf te bevragen.
Toch is een pelgrimage iets anders. Veel mensen pelgrimeren op scharniermomenten in hun leven. Als jonge mensen hun opleiding af hebben, of wisselen van opleiding, gaat een deel op wereldreis, backpacken, en een deel pelgrimeert ook (naar Taizé bijvoorbeeld, of naar Santiago). Bij Heilige Ruimte hebben we inmiddels enkele honderden jongeren mee gehad op pelgrimage. Eigenlijk is elk keuzemoment een reden om te pelgrimeren. En pelgrimage is vaak precies het moment tussen het oude loslaten en het nieuwe ontvangen.
Het is dus niet de ‘zin in een feestje’ die bepaalt of je gaat pelgrimeren (zoals het bezoeken van een festival of een sportwedstrijd). Het is ook niet de religieuze of maatschappelijke agenda (zoals bij de gang naar de stembus, of het deelnemen aan een satsang, tiesj of iftar).
Een pelgrimage is een persoonlijke keuze. Op een moment in je leven dat jij voelt dat je het nodig hebt. Waarom? Er zijn tal van redenen om te pelgrimeren. Omdat je even tot jezelf moet komen, eerst en vooral. Tot rust. Doorgaans pelgrimeer je omdat je iets uit te zoeken hebt, met jezelf, met anderen, met de wereld of – als je gelovig bent – ook met God (onder welke naam je hem dan ook maar hebt leren kennen). Mensen gaan ook op pelgrimage als ze genezing zoeken (denk aan Lourdes); als ze met een kwestie, een mens of ook God of het leven in het reine willen komen; om inspiratie op te doen of het geloof te versterken; om rust te vinden; of ook om gewoon een reis te maken langs donders mooie plekken. Want dat zijn pelgrimsreizen óók: reizen door mooie landschappen, naar mooie plekken.
Elke pelgrim heeft zijn persoonlijke reden om op een pelgrimage in te schrijven. En die reden mag persoonlijk blijven. Soms ontstaat er in een groep pelgrims een vertrouwelijkheid waarbinnen veel gedeeld kan worden. Maar altijd is er ook de bereidheid om mensen hun innerlijke reis te gunnen. Korte reacties van pelgrims op hun pelgrimage bij Heilige Ruimte vind je hier.
Een pelgrimage is een persoonlijke keuze, en je bent ook verantwoordelijk voor je eigen reis. De pelgrimagebegeleiders faciliteren je pelgrimage praktisch (ze weten de weg en ze regelen maaltijden en een bed voor de nacht), en ook geestelijk (ze vertellen de verhalen die bij de pelgrimage horen, en openen de mogelijkheden voor stiltemomenten en gespreksruimte). Bij Heilige Ruimte begeleiden ze je bovendien in de aanloop naar je pelgrimage en bij het landen na de pelgrimage. Ze zijn zo veel mogelijk beschikbaar voor jou, pelgrim. Ze dienen jou.
Want elke pelgrim legt het pad van zijn of haar eigen pelgrimage af.
Licht Reizen beschrijft alle facetten van het pelgrimeren. Heb je vragen of ideeën voor nieuwe afleveringen in deze reeks, of gewoon een reactie op het bericht hierboven, laat dan graag hieronder een bericht achter!